Komórka - definicja, budowa, porównanie

Komórka jest najmniejszą jednostką strukturalną i funkcjonalną każdego organizmu, zdolną do wykonywania czynności życiowych ( tj. oddychanie, odżywianie, rozmnażanie czy wzrost ). Komórka ma postać bryły, której ukształtowanie i rozmiar są zależne od funkcji, jaką pełni w organizmie. Rozmiary komórek wahają się od kilku do nawet kilkuset mikrometrów. Największą komórką zwierzęcą jest jajo strusia ( ok. 30 cm ), natomiast wśród komórek roślinnych tytuł ten przyjmuje szczmiel biały ( ok. 80 cm ), którego włókna wykorzystuje się w przemyśle włókienniczym.

Najpowszechniej stosowanym kryterium klasyfikacji komórek jest podział ze względu na obecność jądra komórkowego. Wyróżnia się:

• komórki prokariotyczne - nieposiadające jądra komórkowego ( komórki bakterii )
• komórki eukariotyczne - posiadające jądro komórkowe ( komórki protistów, zwierząt, grzybów i roślin )

Zarówno komórki prokariotyczne, jak i eukariotyczne są z punktu widzenia termodynamiki układami otwartymi, zdolnymi do wymiany energii i materii z otoczeniem.

Budowa komórki prokariotycznej

Do elementów budowy komórki prokariotycznej należą: 

• ściana komórkowa
• śluzowata otoczka
• rzęski
• błona komórkowa
• mezosomy
• rybosomy
• DNA ( genofor, nukleoid, chromosom bakteryjny ) 
• cytoplazma

Budowa komórki eukariotycznej 

Do elementów komórki eukariotycznej zwierzęcej należą:

• błona komórkowa
• cytoplazma
• mitochondrium
• aparat Golgiego
• jądro komórkowe
• siateczka śródplazmatyczna
• lizosomy

Do elementów komórki eukariotycznej roślinnej należą:

• ściana komórkowa 
• błona komórkowa
• cytoplazma
• mitochondrium
• aparat Golgiego
• jądro komórkowe
• siateczka śródplazmatyczna
• wodniczka
• chloroplast

Porównanie komórki prokariotycznej z eukariotyczną

Struktura:
- jądro komórkowe: prokariotyczna - brak, eukariotyczna - obecne
- błona komórkowa: prokariotyczna - obecna, eukariotyczna - obecna
- ściana komórkowa: prokariotyczna - obecna, eukariotyczna - brak w komórkach zwierząt i niektórych protistów
- siateczka śródplazmatyczna: prokariotyczna - bark, eukariotyczna - obecna
- rybosomy: prokariotyczna - obecne, eukariotyczna - obecne
- aparaty Golgiego: prokariotyczna - brak, eukariotyczna - obecne
- lizosomy: prokariotyczna - brak, eukariotyczna - obecne w komórkach zwierząt
- mitochondria: prokariotyczna - brak, eukariotyczna - obecne
- chloroplasty: prokariotyczna - brak, eukariotyczna - obecne w komórkach roślin i niektórych protistów
- wakuole: prokariotyczna - brak, eukariotyczna - obecne w komórkach roślin, grzybów i niektórych prostistów